Hi

I just want to ensure these phrases are correct? Go raibh maith agaibh.

Bíonn an aimsir fós meirbh ach diaidh ar ndiaidh éiríonn sé níos fuaire [ The weather is sultry but slowly it starts to get colder]

Is é an fómhar an séasúr is deise sa bhliain.[ Autunm is the ? season]

deise = nicest

The weather is still sultry but slowly it starts to get colder

I'd prefer "de réir a chéile" in that sentence, but I think "diaidh ar ndiaidh" is fine.

Go raibh maith agat.
Just wondering if these sentences are correct. I'm just wondering about Q3. Go raibh maith agat

Q1: Cén mhí atá ann? F. Mí Eanáir atá ann.
Q2: Cén seasur atá ann? F. An Geimhreadh atá ann
An t-Earrach atá ann,
An Samhradh atá ann,
An Fómhar atá ann.

Q3: Cén sórt aimsire is fearr leat? Is fearr liom an sneacht / Is fearr liom an báisteach/ Is fearr liom an ceo/ Is fearr an gaoth

Other corrections:

Bíonn an aimsir meirbh fós ach diaidh ar ndiaidh éiríonn sí níos fuaire [ The weather is sultry but slowly it starts to get colder]

quote:

Q1: Cén mhí atá ann? F. Mí Eanáir atá ann.
Q2: Cén seasur atá ann?

>cén séasúr

quote:

F. An Geimhreadh atá ann
An t-Earrach atá ann,

an tEarrach. No hyphen if the following vowel is capitalised.

quote:

An Samhradh atá ann,
An Fómhar atá ann.

quote:

Q3: Cén sórt aimsire is fearr leat? Is fearr liom an sneacht / Is fearr liom an báisteach/ Is fearr liom an ceo/ Is fearr an gaoth

an sneachta
an bháisteach
an ghaoth
(and "liom" is missing in the last sentence).


By the way.... who would prefer rain? :-D

Go raibh maith agat..

I know who would prefer rain
Just one last one I forgot. Is it ok to say

Is fearr liom an grianmhar? Go raibh maith agat

Is fearr liom lá gréine. (a sunny day / a day of sun)

Irish prefers nouns to adjectives. In our 10-line essays long ago we began with "Lá breá gréine a bhí ann." (It was a fine sunny day (= "a fine day of sun which was in it")

Under the influence of English we make up adjectives as equivalents to English words but when we read Tomás Ó Criomhthain or Micí Mac Gabhann we don't see them in use.

Some examples:
I am tired = There is tiredness upon me = Tá tuirse orm (not "táim tuirseach" which might suggest fatigue or despondency)
I am sorry = There is sorrow upon me = Tá brón orm (not "táim brónach" which might suggest a state of mourning.)

The desire to find equivalents to English words is a threat to Irish especially if they are coined too quickly. It is better to read the folklore in Irish or the books written by native speakers before considering reconstructing the language. (I'm talking to myself: I love to do it: sustainable energy fuinneamh inbhuanaithe; emerging markets margaí éiritheacha. You'll find lots of them in www.focal.ie Better to learn traditional Irish first though before exploring the solúbthacht flexibility of the meamraimís. Meamráiméis?.)

I agree with Taidhgín -I try to read only good stuff, the result being that it is easier for me to read Séadna than a translation such as 'Timpiste réidh le tarlú', even tho the modern book should be simpler, as the latter has calques in it.

Some might say, "so what? Irish will survive through such calques". Well, all I can say is that there is a structural and functional level to each language (function: modality -tá orainn a dhul...; structure: bí + preposition etc) and they weave a system together. Constant calquing breaks the system until such a time as it bares little relationship to the original language.

This is what is happening in the rape of Gaeltacht Irish by English and Oirish, and because Oirish is only an auxiliary tongue, English will, as the host, continue to provide generation after generation as it itself changes, with the resultant possibility that people in a century will neither be able to real today's native Irish, nor tomorrows calque filled one.

The best course, I feel, to to keep them separate. Not that that will happen -there is too much self-identity wrapped in Oirish already, and Gaeilg is too alien.

Go raibh maith agat, a Bhirn, as focal nua a mhúineadh dom: calque, loan translation, lomaistriúchán, Béarlachas. Certainly where a really common Irish phrase exists and is in use it would be ridiculous to translate an English phrase to use instead but since all of us are English dominant bilinguals if we are to express ourselves in Irish at all we have to blurt out what comes to mind and hope for the best.

We keep reading the good stuff and listen to Raidio na Gaeltachta and wait for the publication of audio books of the best of Irish literature. Last year I listened over and over again to the dramatisation of Cré na Cille in the car and I must say I enjoyed it far more than I ever did when I tried to read it. It's available in a pack of CD ROMs with the best of Conamara actors taking the parts.

I would gladly listen to similar dramatisations of good Irish language literature: Mo Bhealach Féin, Na hAird Ó Thuaidh, Cúirt an Mheáin Oíche, An Béal Bocht, srl. I have hundreds of such books on my shelves but can't face reading them. Time is the problem: easpa ama.

Here's another load of shite I hear too: Gaelic literature is not 'contemporary' (but Yeats and Joyce are?)

I bought a copy of Joyce's 'Portait' last night for my Korean friend (who is a fan of the man) and flick through it, I was like, how is this more contemporary than the classics of Irish? Having studied anthropology, and lived abroad, I can tell you Rotha Mór an tSaoil, for example, has lots to say that is contemporary about being an immigrant and about being displaced, something 100s of millions of people on this planet can relate to. Even dear auld Péig has lots to say to us.

For me, 'contemporary' relates to planet Earth 2009, not the narrow minded (and they really are narrow minded) denzines of suburban fuck-sprawl Ireland who deem their little-Johnnie-English watch-the-Premiership, get-langered-on-a-Saturday night type life as the only thing possible, and anything different non-existent.

quote:

Under the influence of English we make up adjectives as equivalents to English words but when we read Tomás Ó Criomhthain or Micí Mac Gabhann we don't see them in use.

Agus ar ndóigh tá a fhios ag an saol mór go bhfuil réimse agus foclóir uilig na teanga le brath orthu siúd!

Tuigim duit sa gcás áirithe thuas, ach cuireann an cainntnandaoineachas sin lagmhisneach orm scaití. Caintnaniascairíachas ba chirte a thabhairt air dar liom, óir is daoine iad scoláirí agus filí agus ollúna freisin, agus a bhfriotal féin acu ar briathardha agus ab aidiachtmhaire go minic é ná gnáthchaint feirmeora nó mianadóra. An té a tharraingeas go tréan ar thobar na Gaeilge gheobhaidh sé an uile shórt ann.

Ní taise do theangacha eile é ach oiread: dá n-éisteofaí go grinn le m'athair féin nó dá scríobhfadh sé leabhar, is dóichí ná a mhalairt go mbraithfí air nach raibh sa mBéarla glan ach "to make (someone) angry", ach féach go bhfuil "to anger (someone)" sa teanga freisin, agus é lán chomh ceart, lán chomh dúchasach céanna leis an leagan aidiachtach.

Sílim go dtuigeann cainteoirí dúchais é seo ach ní léir i gcónaí d'fhoghlaimeoirí é - bímid ró-ghafa go minic le rialacha agus bunphrionsabail (mar dhea) a cheapadh dúinn féin. Eagla orainn nach n-aithneoimid an bealach romhainn amach mura dtógtar fallaí arda ar gach taobh de.

quote:

ní léir i gcónaí d'fhoghlaimeoirí é

Nó mar scríobh Myles na gCopaleen beagnach seachtó bliain ó shin:

“Nee doy lum goh vwil un fukal sunn ‘meath’ eg un Ahur Padur”, arsan Gaeigeoir go béasach.

Uaireanta ní bhíonn radharc ró-leathan ar réimsí na teanga seo ag foghlaimeorí ná ag daoine eile a scríobhann i mBéarla.

Díreach é. Ba chóir go gcuirfí orthu uilig Cré na Cille a léamh adeirim. Gan de chomharthaí ar cé a bhíonns ag caint ach an méid a bhainfeá féin as brí agus friotal a ráite... agus ní hannamh don dara tréith bheith níos léirithí ná an chéad cheann.

quote:

Ní taise do theangacha eile é ach oiread: dá n-éisteofaí go grinn le m'athair féin nó dá scríobhfadh sé leabhar, is dóichí ná a mhalairt go mbraithfí air nach raibh sa mBéarla glan ach "to make (someone) angry", ach féach go bhfuil "to anger (someone)" sa teanga freisin, agus é lán chomh ceart, lán chomh dúchasach céanna leis an leagan aidiachtach.

Is mór an duifear eadar Béarla d'athara agus a' Ghaeilg a bhfuil mé 'labhairt fá dtaobh daoithe.
Is cainteoir dúchais Béarla d'athair (nach eadh?) agus má deireann sé "to anger someone" chan faoi thionchar teangaidh ar bith eile a chumas sé sin, níl ann ach éabhlóid an Bhéarla.
Maidir leis an Ghaeilg tá sé iomlán difriúil : cad é atá in intinn na ndaoiní a chumas na mílte haidiacht sin ? Béarla. Tchí siad focal Béarla agus bheireann siad iarracht focal Gaeilge a chumadh mar aistriúchán cruinn air. Ach chan oibreann achan teangaidh mar a chéile, agus is minic a aistríthear aidiacht Bhéarla le ainmfhocal sa ghinideach i nGaeilg, agus a aistríthear cor cainte Béarla le focal amháin i nGaeilg, srl.
Caithfear glacadh leis sin, agus sin an rud atá suimiúil sna teangthacha éagsúla: chan oibreann siad mar a chéile agus chan abartar na rudaí ar an dóigh chéarna iontu uilig.

Is Gaeilge Uí Chadhain a bhí Abigail ag cuir i gcomparáid le Béarla a hathair!

An rud a bhí á rá aici ná go bhfuil níos mó sa Ghaeilge na caint na ndaoine. Ó Cadhain, Ó Direáin, údar mhóra an 17ú aois 7 rl.

Ní hea go baileach a Aonghuis, ach Gaeilge Mhic Gabhainn agus mhic Uí Chriomhthain, is é sin gnáthchaint fir oibre nár oideadh mórán thar an ngnáth. Ní hé nárbh eol dá leithéid focla eile, ach tá friotal simplí aige a oireann dó féin agus is air sin a bhíonn sé ag tarraingt lena scéal féin a insint.

quote:

Is mór an duifear eadar Béarla d'athara agus a' Ghaeilg a bhfuil mé 'labhairt fá dtaobh daoithe.
Is cainteoir dúchais Béarla d'athair (nach eadh?) agus má deireann sé "to anger someone" chan faoi thionchar teangaidh ar bith eile a chumas sé sin, níl ann ach éabhlóid an Bhéarla.

Nílim cinnte gur thuig tú i gceart mé. Tá an dá leagan sin sa mBéarla le cuimhne na ndaoine; tá siad araon lándúchasach, agus má bhíonn ceann amháin acu níos coitianta ná a chéile i réimse amháin nó i mbéal duine amháin nó aicme amháin - ar chúis ar bith! - ní chuireann sé sin an ceann eile ó mhaith.

quote:

cad é atá in intinn na ndaoiní a chumas na mílte haidiacht sin ?

An rud céanna is a bhí in intinn lucht léinn a chleacht iad fadó, déarfainn! Ní foclaíocht nua teicniúil atá ar intinn agam, ach leithéidí "tuirseach" atá sa teanga ó chianta cheana.

Tá na céadta focla ligthe i ndearmad againn - nó ligthe chun branair ba chirte dom a rá, mar thuigfí an móramh mór acu ar an bpointe dá mbeadh sé de mhisneach againn leas a bhaint astu. Mar shampla, féach a mhinice is a deirtear "tagann fearg orm" seachas "feargaím", briathar chomh lán-Ghaelach céanna leis an ainmfhocal, briathar arb ann dó inniu féin san fhoclóir (gan an lipéad úd Lit. greamaithe de fiú amháin), briathar is dual dúinne faoi mar ba dhual don Chéitinneach é. Ach is é an chaoi go ndeireann chuile mhac máthar againn "tagann fearg orm" agus ní chuimhnímid ar an gceann eile. Thuigfimis láithreach é dá ndeirfí linn é, ach ní deirtear riamh, agus le himeacht ama glactar leis nach ceart é a rá a thuilleadh. Tá méith ilréimsíoch na teanga seo á cailliúint againn diaidh ar ndiaidh, ar nós páirce nach dtreabhfaí gona himeall.

Mar a léiríonn tusa, ar bhealach amháin níl ann ach éabhlóid na teanga - scuab friotal na cosmhuintire an chuid eile chun siúil go nádúrtha, tráth is nach raibh mórán sa bpobal ach iad - ach más próiséas nádúrtha féin é, is léir gur boichtide an teanga é agus ní fheictear dom gur gá géilleadh dó a thuilleadh. Tuige a mbeimis beo ar an lompaire nuair atá an mhá mhéith le hoidhreacht againn!

Is deas mar a léiríonn tú do thuairim, a Aibigail, agus d'aontóinn leat murach go bhfuil laincis orainn uilig: "ná déan nós agus ná bris nós".

Ag caint le muintir na Gaeltachta bíonn a fhios agam go bhfuil dearmad éigin déanta agam, focal aduain éigin ráite agam, nó teipthe glan orm mé féin a chur in iúl go ciallmhar nuair a chloisim "Well, bail ó Dhia ort, ach is iontach an Ghaeilge atá agat." (An té a thuigfeadh í!)

Bíodh sin, tá lánchead againn ár rogha cruth a chur ar an dteanga seo againn, ár gcló féin a chur uirthi, ach gan a bheith ag súil le moladh ná buíochas má théimid i bhfad ar fóraoil.

A Thaidhgín groí!

Tá reimsí sa Ghaeilge mar atá i ngach teanga eile.

Ní hionann an Béarla a labharaím le mo lucht aitheantais agus an Béarla a scríobhaim ar obair.

Mar an gcéanna, ní ionann an Ghaeilge a labhraím le mo chlann agus le Baill an Rotha

Tá níos mó i gceist le Gaeilge a labhairt ná labhairt le hiascairí agus feirmeoirí.

Agus is mithid gan srianta saorga a leagan orainn fhéin dá bharr.

Aontaím leat, a Aonghuis, agus aontaím le hAibigail. Tá sé ráite agam san abairt dheireannach thuas. Tiocfaidh athruithe sa teanga dár mbuíochas. Má theipeann ar an nGaeilge mar theanga phobail sna Gaeltachtaí áfach beidh canúintí teaghlaigh i réim sna tithe ina gcónaíonn na Gaeilgeoirí. Ar deireadh ní thuigfimid a chéile. B'fhearr slat tomhais éigin a bheith againn. Maidir liomsa is iad Peig, Máirtín Team Sheáinín, Gléacht, agus an Caighdeán Oifigiúil araíonacha mo chuid Gaeilge.

D'aon ghnó atáim anseo agus ní ag cothú mioscaise. Seo mo dhreach: :-)

Looking back at what I wrote in the last post it occurs to me that I should save learners having to look up the words I looked up myself (at one time or another in my life):

aontaím (le) -- I agree (with)
dár mbuíochas -- in spite of us
Má theipeann ar (rud éigin) -- if (something) fails
teanga phobail -- a community language
canúintí teaghlaigh -- family dialects
slat tomhais -- a criterion, measuring rod
araíonacha -- bridle, reins
D'aon ghnó atáim -- I am joking
ag cothú mioscaise -- fomenting mischief
mo dhreach -- my appearance

Araíonacha is the only word that is not commonly used now. I heard "d'aon ghnó atánn tú" for "you're joking" in a pub in Corca Dhuibhne.

Is dá bharr atá tábhacht le leithéidí an Rotha, agus Ciorcail Díospóireachta 7 rl.

Agus, gan amhras, le tacaíocht don nGaeltacht!

Muise! Níor thuig mise an t-úsáid sin de "d'aon ghnó"

Deliberately an tuiscint a bheadh agamsa air!

Ach feicim go bhfuil an dá chiall ag an Dálach. Mo bhuíochas agat - rud eile foghlamtha agam!

(Message edited by aonghus on January 23, 2009)

"it occurs to me that I should save learners"

And that is like how Irish should be taught -not thru grammar, but semantically relevant and functionally useful phrases.

I suggested to the maker of that Easy Reader program that phrases could be incorporated, but it is a big task!

quote:

'Timpiste réidh le tarlú'

An bhféadfaí a rá mar shampla: Tá cruth intimpiste air?

quote:

Agus is mithid gan srianta saorga a leagan orainn fhéin dá bharr.

Is iomaí úrscéalaí i dteangacha eile agus ar éigean a bhaineadar úsáid as na nathanna cainte "nádúrtha" sna teangacha siúd: Joseph Conrad agus Franz Kafka mar shampla (más buan mo chuimhne ar chríoch baoil mar seo?!).

Is féidir an bealach a leathnú gan an bealach ceart a thréigean, má dhéantar go críonna é.