Author |
Message |
Corkirish
Member Username: Corkirish
Post Number: 536 Registered: 10-2010
| Posted on Tuesday, January 04, 2011 - 08:58 am: | |
le déanaí le deireanaí (le deiriní) is there any difference between these two? I don't think there is. Come to think of it, is there a difference between déanach and deireanach (deirineach)? |
|
Aonghus
Member Username: Aonghus
Post Number: 11016 Registered: 08-2004
| Posted on Tuesday, January 04, 2011 - 09:07 am: | |
You can add "le deireanas" into the mix. And I'm not aware of any difference in meaning, or any reason to prefer one over the other. (But I'd usually use "le déanaí") |
|
Aonghus
Member Username: Aonghus
Post Number: 11017 Registered: 08-2004
| Posted on Tuesday, January 04, 2011 - 09:08 am: | |
quote:is there a difference between déanach and deireanach (deirineach)? Deireanach can mean last: déanach is not often used in that sense. deireanach [aidiacht den chéad díochlaonadh] déanach; chun deiridh, i ndiaidh gach uile shórt; mall. déanach [aidiacht den chéad díochlaonadh] deireanach, mall. |
|
Carmanach
Member Username: Carmanach
Post Number: 917 Registered: 04-2009
| Posted on Tuesday, January 04, 2011 - 10:25 am: | |
quote:Deireanach can mean last: déanach is not often used in that sense. Not true. Déanach and deireanach are interchangeable. Both mean "late" or "last" depending on the context. le déanaí le deireanaí le deireanas go déanach go deireanach All of the above mean "recently", "lately", "of late". In Corca Dhuibhne deireanach is pronounced /d'ernəx/. |
|
Aonghus
Member Username: Aonghus
Post Number: 11020 Registered: 08-2004
| Posted on Tuesday, January 04, 2011 - 10:32 am: | |
Scríobh mé "not often" - i mo thaithí ar a laghad. Is fíor annamh a chuala nó a léigh mé déanach leis an gciall "last". Nó an é go bhfuil taithí eile agat? |
|
Carmanach
Member Username: Carmanach
Post Number: 919 Registered: 04-2009
| Posted on Tuesday, January 04, 2011 - 11:03 am: | |
quote:Scríobh mé "not often" - i mo thaithí ar a laghad. Is fíor annamh a chuala nó a léigh mé déanach leis an gciall "last". Nó an é go bhfuil taithí eile agat? I gcead duitse, a Aonghuis ach ní cainteoir dúchais Gaeltachta tu. Tá fuílleach samplaí agamsa do "déanach" agus ciall "last" leis. Seo dhuit dornán beag doibh: Fágfaimid an focal déanach agatsa (An Saol ó Dheas, Mícheál Ó Sé) b’shiní an phréamh dhéanach do mhuíntir Iarlaithe bhí i mBaile Mhúirne; and she was the last root, last of the Hurley stock, lineage in Ballyvourney, (Seanchas Amhlaoibh Í Luínse:1) An Ula Mhuar Dhéanach; (SAL:21) aimsir an chogaidh dhéanaigh; at the time of the last war, (Gaeilge Chorca Dhuibhne, Ó Sé:143), Nach aon tSatharn déanach don mí; every last Saturday of the month, (GCD:72) |
|
Aonghus
Member Username: Aonghus
Post Number: 11021 Registered: 08-2004
| Posted on Tuesday, January 04, 2011 - 11:07 am: | |
Go breá; sin an freagra a bhí á lorg agam! Rud amháin brí a bheith ceart de réir na foclóirí; rud eile é bheith sa chaint. Mar is eol duit, is léitheoir leathan mé, agus is annamh a tháinig trasna go dtí seo ar an mbrí úd. An bhfuil aon idirdhealú is féidir a dhéanamh idir na leaganacha seo? Dála an scéil, cén saghas rud é "An Ula Mhuar Dhéanach"? |
|
Carmanach
Member Username: Carmanach
Post Number: 921 Registered: 04-2009
| Posted on Tuesday, January 04, 2011 - 11:35 am: | |
quote:Rud amháin brí a bheith ceart de réir na foclóirí; rud eile é bheith sa chaint Tá "late" agus "last" araon luaite le "déanach" sa dá fhoclóir, a Aonghuis. quote:An bhfuil aon idirdhealú is féidir a dhéanamh idir na leaganacha seo? Mar a chéile iad. quote:Dála an scéil, cén saghas rud é "An Ula Mhuar Dhéanach"? " 'An Ula Thosaig', 'An Ula Láir', 'An Ula Mhuar Dhéanach': mar a dtugathar an t'rus sa reilig i mBaile Mhúirne. Tá an Ula Thosaig i dtaobh amù do gheata na reilige. Tá an Ula Láir i dtaobh istig don gheata. Isé an teampall an Ula Mhuar Dhéanach. Gheofá* tímpal orthu so go léir nuair a bhefá a' rá na bpaidireacha" - Seanachas Amhlaoibh Í Luínse, lch 21 * = ghabhfá |
|
Aonghus
Member Username: Aonghus
Post Number: 11022 Registered: 08-2004
| Posted on Tuesday, January 04, 2011 - 11:41 am: | |
quote:Tá "late" agus "last" araon luaite le "déanach" sa dá fhoclóir, a Aonghuis. Rud nár shéan mé: ach is iomaí leagan atá sa bhfoclóir nach bhfuil sa chaint (níos mó) nó atá fíor annamh. |
|
Carmanach
Member Username: Carmanach
Post Number: 923 Registered: 04-2009
| Posted on Tuesday, January 04, 2011 - 11:49 am: | |
quote:Rud nár shéan mé: ach is iomaí leagan atá sa bhfoclóir nach bhfuil sa chaint (níos mó) nó atá fíor annamh. Rud nách fíor i gcás déanach - late agus déanach - last; tá san coitianta sa ghnáthchaint. Tá súil agam go dtuigeann gach éinne againn anso gurb ionann "sa chaint" agus "i mbeochaint na Gaeltachta" agus nach é "caint Ráth Fearnáin agus Stigh Lorgan" atátar a rá. |
|
Aonghus
Member Username: Aonghus
Post Number: 11024 Registered: 08-2004
| Posted on Tuesday, January 04, 2011 - 11:51 am: | |
Ní chleachtaím ceachtar áit ró mhinic: agus gan amhras is caint na Gaeltachta a bhí i gceist agam. Ach is léir gur mithid dom éisteach níos géire! |
|
Sineadw
Member Username: Sineadw
Post Number: 562 Registered: 06-2009
| Posted on Tuesday, January 04, 2011 - 02:31 pm: | |
And 'Ar na mallaibh' in Donegal. |
|
Carmanach
Member Username: Carmanach
Post Number: 928 Registered: 04-2009
| Posted on Tuesday, January 04, 2011 - 02:46 pm: | |
quote:And 'Ar na mallaibh' in Donegal. Indeed. We also have "le gairid" in Connachta. |
|
Corkirish
Member Username: Corkirish
Post Number: 541 Registered: 10-2010
| Posted on Tuesday, January 04, 2011 - 03:13 pm: | |
A mhná uaisle, a Charmanaigh agus a Aonghus! Ná bígis ag déanamh aighnis mar gheall ar mo cheist! B'fhéidir go bhfuil an dá fhocal curtha thrí chéile sa Ghaeltacht féin, ach, mar go bhfuil naisc idir "deireadh" agus "deirineach", ba chóir go mbeadh "last" mar bhrí le "deirineach", ní le "déanach". Ach, a Charmanaigh, cad mar gheall air an "n" i lár "deirineach"? Tá leitriú deirineach ag an Athair Peadar... [how do you say "what about?" I assumed "cad mar gheall ar", but haven't come across an appropriate thing] |
|
Carmanach
Member Username: Carmanach
Post Number: 931 Registered: 04-2009
| Posted on Tuesday, January 04, 2011 - 03:53 pm: | |
"A mhná uaisle"? An bhfuil bean eile sochas Sinéad farainn? quote:ba chóir go mbeadh "last" mar bhrí le "deirineach", ní le "déanach". Cana thaobh? Ní hé sin an gnás. Níl aon deifir eatarthu ó thaobh céille dho; in aigne an Bhéarlóra amháin a meastar deifir a bheith ideir "late" agus "last". quote:Ach, a Charmanaigh, cad mar gheall air an "n" i lár "deirineach"? Tá leitriú deirineach ag an Athair Peadar... Maith go leor. Sin é an leitriú a bhí aige féin nó a bhainis le Múscraí Thiar. Níl aon locht air. quote:[how do you say "what about?" I assumed "cad mar gheall ar", but haven't come across an appropriate thing] Cad mar gheall air sin? Cad é a déarfá leis sin? Cad é do mheas air sin? Cad é do thuairim air sin? |
|
Corkirish
Member Username: Corkirish
Post Number: 542 Registered: 10-2010
| Posted on Tuesday, January 04, 2011 - 04:01 pm: | |
>>>n aigne an Bhéarlóra amháin a meastar deifir a bheith ideir "late" agus "last". --------------------------------------- Ó! Dealraíonn sé go bhfuil an ceart agat! b'fhéidir gurbh é an focal céanna iad ar dtúis sa Bhéarla chomh maith? |
|
Carmanach
Member Username: Carmanach
Post Number: 933 Registered: 04-2009
| Posted on Tuesday, January 04, 2011 - 04:13 pm: | |
quote:b'fhéidir gurbh é an focal céanna iad ar dtúis sa Bhéarla chomh maith? B'fhéidir é |
|
Taidhgín
Member Username: Taidhgín
Post Number: 1108 Registered: 07-2006
| Posted on Tuesday, January 04, 2011 - 04:46 pm: | |
Mhoithigh mé "go deiridh" i gCill Ghallagáin, Iorrais. "Cén uair a bhí tú anseo go deiridh?" Glacaim leis gur "When last were you here?" ba bhrí leis. Ní i mbun staidéir teangeolaíochta a bhíos ach ar mo bhealach abhaile ón Pub le fear an lóistín ina rabhas ag cur fúm. D'fheannfadh sé thú le caoile na gconsan caol aige. B'aigesean agus ag a chomhluadar a bhí an Ghaeilge ba bhinne dár chualas ariamh. Iad go léir ar shlí na fírinne anois, mo léan. |
|
Corkirish
Member Username: Corkirish
Post Number: 543 Registered: 10-2010
| Posted on Tuesday, January 04, 2011 - 05:20 pm: | |
Go deiridh = until the end. |
|
Taidhgín
Member Username: Taidhgín
Post Number: 1109 Registered: 07-2006
| Posted on Tuesday, January 04, 2011 - 07:13 pm: | |
go deiridh - an adverb: lastly |
|
Sineadw
Member Username: Sineadw
Post Number: 565 Registered: 06-2009
| Posted on Wednesday, January 05, 2011 - 12:02 pm: | |
Go deireanach is used like that by at least some native speakers in Conamara |
|