mainoff.gif
lastdyoff.gif
lastwkoff.gif
treeoff.gif
searchoff.gif
helpoff.gif
contactoff.gif
creditsoff.gif
homeoff.gif


The Daltaí Boards » Archive: 2005- » 2010 (November-December) » Archive through December 21, 2010 » Stoc beag ba seasca « Previous Next »

Author Message
Top of pagePrevious messageNext messageBottom of page Link to this message

Corkirish
Member
Username: Corkirish

Post Number: 408
Registered: 10-2010
Posted on Friday, December 17, 2010 - 08:05 am:   Small TextLarge TextEdit PostPrint Post

We discussed previously that a genitive plural of bó as bó is not always used - ba can be used.

PUL in Niamh has this:

quote:

Ina ghrásaeir a bhíodh sé uaireanta eile agus stoc beag ba seasca aige á dhíol le búistéiríbh Lochlannacha i gcathair Chorcaí.



As PUL normally observes traditional genitive plurals, could anything else be going on? Eg that the gpl is less likely to used where an adjective intervenes, thus breaking the link with the antecedent???

Top of pagePrevious messageNext messageBottom of page Link to this message

Carmanach
Member
Username: Carmanach

Post Number: 821
Registered: 04-2009
Posted on Friday, December 17, 2010 - 09:31 am:   Small TextLarge TextEdit PostPrint Post

seomraí na mba, mhuis!

Top of pagePrevious messageNext messageBottom of page Link to this message

Aonghus
Member
Username: Aonghus

Post Number: 10892
Registered: 08-2004


Posted on Friday, December 17, 2010 - 10:21 am:   Small TextLarge TextEdit PostPrint Post

Ní thuigim?

an ginideach atá i gceist pé scéal é le "stoc beag ba"?

Top of pagePrevious messageNext messageBottom of page Link to this message

Carmanach
Member
Username: Carmanach

Post Number: 822
Registered: 04-2009
Posted on Friday, December 17, 2010 - 10:30 am:   Small TextLarge TextEdit PostPrint Post

quote:

an ginideach atá i gceist pé scéal é le "stoc beag ba"?



Is ea.

Top of pagePrevious messageNext messageBottom of page Link to this message

Aonghus
Member
Username: Aonghus

Post Number: 10893
Registered: 08-2004


Posted on Friday, December 17, 2010 - 10:39 am:   Small TextLarge TextEdit PostPrint Post

Más ea, an é an ginideach iolra malartach atá ann, mar a shíl David? Nó an bhfuil rud éigin eile ag tarlú?

Top of pagePrevious messageNext messageBottom of page Link to this message

Corkirish
Member
Username: Corkirish

Post Number: 409
Registered: 10-2010
Posted on Friday, December 17, 2010 - 11:25 am:   Small TextLarge TextEdit PostPrint Post

Aonghus, ba "cheart" 'bó' a bheith ann mar ghinideach iolra, in inead "ba" --más féidir linn glacadh smaoineamh "cirt"-- ach is minic a duairt Ailín go ndeintear úsáid de "ba" mar gh. iol. i gCD. Do chuir an abairt atá thuas ionadh orm, toisc idirdhealú "cruinn" na dtuiseal á dhéanamh de ghnáth ag an Athair Peadair. Cad chuige gan "stoc beag bó seasc" do scríobh dó? Is dóigh liom go mbeadh "bó" ann mara mbeadh an aidiacht a theacht isteach idir na haimnfhocalaibh, nó, b'fhéidir, go n-úsáideach sé idir "ba" agus "bó" , rud a mhineodh na foirmeacha atá le fáil an lá inniubh i gCD???

Top of pagePrevious messageNext messageBottom of page Link to this message

Carmanach
Member
Username: Carmanach

Post Number: 824
Registered: 04-2009
Posted on Friday, December 17, 2010 - 11:32 am:   Small TextLarge TextEdit PostPrint Post

Níl aon chiall dar liom ná go mbeadh an ainm sa ghinideach iolra san abairt a luaigh David ach cad é gnáthghinideach iolra "bó" i nGaelainn Mhúscraí Thiar - bo nó ba? "Ba" an ginideach iolra i gCorca Dhuibhne agus cím "rian bualthaí na mba" agus "boladh na mba" agus "Dála na mba" aige Donnchadh Shéamuis Ó Drisceoil ó Chléire. Tá "i gcóir na mbó" ag Amhlaoibh Ó Luínse agus "a' crú na mbó", leis, aige.

Tharlódh leis go mbeadh an dá leagan sa chaint, do réir an duine a bheadh ag caint.

Top of pagePrevious messageNext messageBottom of page Link to this message

Aonghus
Member
Username: Aonghus

Post Number: 10894
Registered: 08-2004


Posted on Friday, December 17, 2010 - 11:38 am:   Small TextLarge TextEdit PostPrint Post

Maith go leor; An bhfuil aon sampla malartach agat David, nó an amhlaidh gur "ba" atá ag PUL i gcónaí don ghinideach iolra?

Top of pagePrevious messageNext messageBottom of page Link to this message

Carmanach
Member
Username: Carmanach

Post Number: 825
Registered: 04-2009
Posted on Friday, December 17, 2010 - 11:42 am:   Small TextLarge TextEdit PostPrint Post

quote:

Cad chuige gan "stoc beag bó seasc" do scríobh dó?



Ab ea in aon chor gur ag cuimhneamh ar dhéanamh éintig do shórt "stoc beag de bha seasca", rud a déarfaí, agus, "stoc beag 'e bha seasca", leis, a bhí PUL?

Ar a shon san is uile, is é is dealrataí dar liomsa gur mar ghinideach iolra a shmaoinigh PUL ar "ba" san abairt sin, agus mar athá ráite cheana agam, tharlódh go mbeadh an dá leagan sa chaint, á mhalartú ar a chéile - bó agus ba.

Déarfainn gur "bó" amháin a déarfaí i seanaráite leithéid "Cogadh na mBó Maol" a meastar a bheith siocaithe cailcithe.

Top of pagePrevious messageNext messageBottom of page Link to this message

Corkirish
Member
Username: Corkirish

Post Number: 411
Registered: 10-2010
Posted on Friday, December 17, 2010 - 11:44 am:   Small TextLarge TextEdit PostPrint Post

Bainte ó "Mo Sgéal Féin":

Féar seacht mbó, agus gan ann ach droch thalamh.

Chómh luath agus bhí ionam gabháil amach ag aedhreacht na mbó.

Top of pagePrevious messageNext messageBottom of page Link to this message

Aonghus
Member
Username: Aonghus

Post Number: 10895
Registered: 08-2004


Posted on Friday, December 17, 2010 - 11:46 am:   Small TextLarge TextEdit PostPrint Post

quote:

Ab ea in aon chor gur ag cuimhneamh ar dhéanamh éintig do shórt "stoc beag de bha seasca", rud a déarfaí, agus, "stoc beag 'e bha seasca", leis, a bhí PUL?



Sin a rith liomsa, ach gan "de" ní bheadh an tabharthach ceart.

Maidir le "Féar seacht mbó", measaim gur leagan sioctha atá ansin freisin.

Top of pagePrevious messageNext messageBottom of page Link to this message

Corkirish
Member
Username: Corkirish

Post Number: 412
Registered: 10-2010
Posted on Friday, December 17, 2010 - 11:55 am:   Small TextLarge TextEdit PostPrint Post

quote:

Ab ea in aon chor gur ag cuimhneamh ar dhéanamh éintig do shórt "stoc beag de bha seasca", rud a déarfaí, agus, "stoc beag 'e bha seasca", leis, a bhí PUL?

Ar a shon san is uile, is é is dealrataí dar liomsa gur mar ghinideach iolra a shmaoinigh PUL ar "ba" san abairt sin, agus mar athá ráite cheana agam, tharlódh go mbeadh an dá leagan sa chaint, á mhalartú ar a chéile - bó agus ba.

Déarfainn gur "bó" amháin a déarfaí i seanaráite leithéid "Cogadh na mBó Maol" a meastar a bheith siocaithe cailcithe.



Is ea, anois, b'fhéidir go bhfuil "dhe" ann, ach do bheinnse ag brath air go mbeadh "stoc beag de BHUAIBH seasca" ann - mar ní mór ná go raibh tuiseal tabharthach i gcónaí ag an Athair Peadair nuair a lean ainmfhocal díreach i ndiaidh réamhfhocail (do bheadh idir "ins na scoileannaibh" agus "ins na scoileanna" aige, ach ní raibh ach "i scoileannaibh" aige, b'fhéidir toisc comhthéacs tabharthach a bheith níos soiléire gan an alt a theacht isteach sa lár). Ach ba chóir dúinn a choimeád inár n-aigne gur chuir na héagarthóirí a lámh isteach sa rud agus nárbh fhéidir linn deimhne a dhéanamh de conas a scríobh an tAthair Peadair é ar dtúis gan a lámhscríbhinníbh a dh'iniúchadh... GRMA as bhur bhfreagraíbh...

Top of pagePrevious messageNext messageBottom of page Link to this message

Corkirish
Member
Username: Corkirish

Post Number: 413
Registered: 10-2010
Posted on Friday, December 17, 2010 - 12:07 pm:   Small TextLarge TextEdit PostPrint Post

Arbh fhéidir liom ceist eile a chur leis an gceann so?

quote:

Ina cheannaí Lochlannach a bhíodh sé uaireanta, istigh i gcathair Bhaile Átha Cliath, ag díol éadaí olna a deintí in Éirinn an uair sin ní b’fhearr ná mar a deintí iad in aon áit lasmuigh d’Éirinn.



Ta "olla" sa ChO mar ghinideach "olann" ach "olna" anso. Is minic a fuaimnítí "ln" mar "ll", agus mar sin, níl a fhios agam an bhfuil difríocht sa bhfuaimniú idir "olla" agus an "olna" anso, nó ná fuil? /olə/ nó /olnə/ - cad a cheapann sibh? Is doíchí liom go bhfuil /olə/ anso, agus go bhfuil an "n" coimeádta do chionn an leitrithe traidisiúnta?

Top of pagePrevious messageNext messageBottom of page Link to this message

Aonghus
Member
Username: Aonghus

Post Number: 10896
Registered: 08-2004


Posted on Friday, December 17, 2010 - 12:33 pm:   Small TextLarge TextEdit PostPrint Post

Nach aidiacht atá i gceist anseo?

Top of pagePrevious messageNext messageBottom of page Link to this message

Carmanach
Member
Username: Carmanach

Post Number: 826
Registered: 04-2009
Posted on Friday, December 17, 2010 - 12:48 pm:   Small TextLarge TextEdit PostPrint Post

quote:

Nach aidiacht atá i gceist anseo?



Ní hea ach ginideach uatha. Leagan malartach gan amhras. Tá "olainne" cloiste i nDún Chaoin aige comhghleacaí liom. "olla" an gnáthghindeach uatha i gCorca Dhuibhne.

Top of pagePrevious messageNext messageBottom of page Link to this message

Aonghus
Member
Username: Aonghus

Post Number: 10897
Registered: 08-2004


Posted on Friday, December 17, 2010 - 12:53 pm:   Small TextLarge TextEdit PostPrint Post

Sílim fós gur "woollen clothes" atá i gceist.

(Olainne a bheadh agamsa ach gan mé cinnte conas é a litriú. I gCom Dhinéoil a d'fhoghlaim m'athair mór Gaeilge, rud a d'fhág lorg ar a shliocht...)

Top of pagePrevious messageNext messageBottom of page Link to this message

Carmanach
Member
Username: Carmanach

Post Number: 827
Registered: 04-2009
Posted on Friday, December 17, 2010 - 12:54 pm:   Small TextLarge TextEdit PostPrint Post

quote:

do bheinnse ag brath air go mbeadh "stoc beag de BHUAIBH seasca" ann



I gcuntais mo shaoil, cana thaobh ná shmaoiníos-sa air sin?!!

Top of pagePrevious messageNext messageBottom of page Link to this message

Corkirish
Member
Username: Corkirish

Post Number: 415
Registered: 10-2010
Posted on Friday, December 17, 2010 - 01:13 pm:   Small TextLarge TextEdit PostPrint Post

Aonghus - it is "woollen clothes", with the gen. sing. used as an adjective. Just like caipín airgid, silver cap, which occurs in Séadna - airgid is gs. as adjectival usage. Adhmaid is the same - gs. as adjectival usage. But not morphologically adjectives.

Top of pagePrevious messageNext messageBottom of page Link to this message

Aonghus
Member
Username: Aonghus

Post Number: 10898
Registered: 08-2004


Posted on Friday, December 17, 2010 - 01:33 pm:   Small TextLarge TextEdit PostPrint Post

Chím.

Top of pagePrevious messageNext messageBottom of page Link to this message

Carmanach
Member
Username: Carmanach

Post Number: 828
Registered: 04-2009
Posted on Monday, December 20, 2010 - 05:04 am:   Small TextLarge TextEdit PostPrint Post

Is dócha go bhfuil an Ghaelainn agus an Béarla trína chéile agat, a Aonghuis:

woollen clothes = woollen (aidiacht)

éadaí olla/olainne = ginideach uatha ag feidhmiú mar a bheadh aidiacht ann (ach nách aidiacht ó cheart é)

Top of pagePrevious messageNext messageBottom of page Link to this message

Aonghus
Member
Username: Aonghus

Post Number: 10909
Registered: 08-2004


Posted on Monday, December 20, 2010 - 05:08 am:   Small TextLarge TextEdit PostPrint Post

Ó tharla nach bhfuil seilbh comhfhiosach agam ar an ngramadach (i dteanga ar bith) tharlódh go bhfuil d'fháthmheas cruinn.

Tá éadaí olna de dhíth go géar inniubh, pé scéal é.



©Daltaí na Gaeilge