Author |
Message |
Seánw
Member Username: Seánw
Post Number: 111 Registered: 07-2009
| Posted on Friday, September 18, 2009 - 02:07 pm: |
|
I know that this topic causes controversy, but it seems appropriate to start a new thread on it now since I previously said I would and it is coming into discussion again. I post this for information’s sake, knowing that the best method of pronunciation is the one which is understood and communicates what you wish to communicate. The Lárchanúint is an artificial pronunciation scheme developed by Mr. Donall Ó Baoill in the late 1970s to the early 1980s for the Foclóir Póca project. It was under the direction of the then Roinn Oideachais and the Institiúid Teangeolaíochta Éireann. The project was to be a learner’s dictionary which would feature a single pronunciation for each head-word based on the spelling of the word. This scheme was called by Ó Baoill the Lárchanúint which means it is a “central dialect”. Central in this case represented a “compromise” or “middle ground” between the features of the three main pronunciations of Ireland. Particularly he was interested in the “core features” common to all Irish pronunciation. Another book which examines these “core features” is “Modern Irish: Grammatical Structure and Dialectal Variation” by Mr. Mícheál Ó Siadhail. He purposely avoiding the term “standard of speaking” (caighdeán labhartha) precisely because he did not intend for it to supplant or compete with the dialectical pronunciations, but to be an aid for learner’s and perhaps used in contexts which demanded "cross-dialectical" communication. With that said there were seven rules devised to govern the pronunciations: 1) Níl aon riail fuaime le fáil inti nach riail bheo i gcanúint éigin de chuid na Gaeilge í. 2) Tá buaine ag baint léi tríd an chóras ar fad. 3) Tá cibé rialacha a socraíodh simplí, rialta agus chomh saor ó eisceachtaí agus ab fhéidir. 4) Tá gaol soiléir idir an litriú caighdeánach mar atá san fhoclóir agus fuaimniú aon ghuta, aon chonsain nó aon fhocail. 5) Rinneadh iarracht malartaíocht nach raibh gá léi taobh istigh de fhocail i suímh éagsúla a sheachaint. 6) Glacadh láithreach le fuaimniú nó le riail a bhí mar chuid choiteann ag na canúintí go léir. 7) I gcás na béime ar fhocail iasachta nó ar fhocail ar cuireadh traslitriú i bhfeidhm orthu, rinneadh iarracht iad a dhúchasú ar na bealaí a bhí le fáil sa Ghaeilge féin go dtí seo. With this now said, I will post the pronunciation scheme given in the Lárchanúint if it seems that some people are interested in that here. |
|
Bodhrán
Member Username: Bodhrán
Post Number: 1 Registered: 09-2009
| Posted on Friday, September 18, 2009 - 02:50 pm: |
|
Tá suim agam ann, go raibh ma'ad. |
|
Peter
Member Username: Peter
Post Number: 615 Registered: 01-2006
| Posted on Friday, September 18, 2009 - 03:11 pm: |
|
Muise, a chréatúirín, cén fáth a leithide d'ainm "féin-cháinte" ort, a Bhodhráin? ;) Níl mé ach ag spiochadh asad. 'Na trí rud is deacra a thoghadh – bean, speal agus rásúr'
|
|
Aonghus
Member Username: Aonghus
Post Number: 8830 Registered: 08-2004
| Posted on Friday, September 18, 2009 - 03:25 pm: |
|
Is iomaí duine nach dtuigeann go bhfuil níos mó i gceist le Bodhrán agus craiceann gabhair á bhuailtear le fuaim a bhaint as. (Le scian póca is fearr san a dhéanamh, dar le Séamas Ennis). |
|
Taidhgín
Member Username: Taidhgín
Post Number: 479 Registered: 07-2006
| Posted on Friday, September 18, 2009 - 04:31 pm: |
|
Bheadh an-suim agam ann. Nuair a bhíos-sa óg ní bhíodh ach cúpla focal ar ghá duit a athrú ar do bhealach duit ó Chléire go Toraigh: d'athrófá iontach ó "úntach" go "íontach" agus bradán ó "burdááán" go "brad-'n"; ach tá cúpla focal fós ann nach bhfuil a fhios agam cén chaoi a bhfuaimnítear iad i gcanúint ar bith: méanfach, fionnadh, agus céadfa. English translation I would be very interested in that. When I was young there were only a few words you needed to change on your way [travelling] from Cape Clear to Tory: you would change iontach from "úntach" to "íontach" and bradán from "burdááán" to "brad-'n"; but there are still a few words that I do not know how they are pronounced in any dialect: méanfach, fionnadh, and céadfa. |
|
Lughaidh
Member Username: Lughaidh
Post Number: 3195 Registered: 01-2005
| Posted on Friday, September 18, 2009 - 06:03 pm: |
|
I guess méanfach is /m'e:nu:x/ in Connemara, maybe /m'e:nəfah/ in Ulster ; fionnadh is /f'uNhuw/ in Torr (southern Gweedore). Céadfá is simply /k'e:dfa:/. Learn Irish pronunciation here: http://loig.cheveau.ifrance.com/irish/irishsounds/irishsounds.html & http://fsii.gaeilge.org/
|
|
Seánw
Member Username: Seánw
Post Number: 112 Registered: 07-2009
| Posted on Friday, September 18, 2009 - 06:41 pm: |
|
Gutaí agus Défhoghair In this table the 5 long vowels, 5 short vowels, schwa, and the 4 diphthongs represent pronunciations reflected by the local dialect. For example in Ulster short a would be /a/ while long a would be /æ/. Litriú | Fuaim | Suíomh | á eá ái eái | /a:/ | I ngach áit | a ai ea | /a:/ | Roimh rd rl rn faoi bhéim | a ai ea | /a:/ | Roimh rr ag deireadh focal aonsiollach | | | Roimh rr agus consan | a ai ea eai | /a/ | I siollaí faoi bhéim | ai | /e/ | I siollaí faoi bhéim (Aige Aici Saibhir Daibhir.) | a(i)dh a(i)gh | /ai/ | I siollaí faoi bhéim | (e)abh (e)amh | /au/ | I siollaí faoi bhéim | ó eo eó eoi ói ió | /o:/ | I ngach áit | o oi | /o:/ | Roimh rd rl rn faoi bhéim | odh omha | /o:/ | I roinnt focal | e eo oi | /o/ | I siollaí faoi bhéim | obh omh odh ogh | /au/ | I siollaí faoi bhéim | o | /ə/ | I roinnt focal | ú úi iúi | /u:/ | I ngach áit | u ui | /u:/ | Roimh rd rl rn | umha ubha | /u:/ | I roinnt focal | u iu | /u/ | Faoi bhéim | u | /o/ | Focail ón Bhéarla agus i roinnt focal Gaeilge (Lucht) | é éa éi ae aei | /e:/ | I ngach áit | ei | /e:/ | Roimh rd rl rn faoi bhéim | e ei ue | /e/ | Faoi bhéim | e | /ə/ | I roinnt focal | í ío aí oí uí uío ao aoi | /i:/ | I ngach áit | i | /i:/ | I roinnt focal ina bhfuil ió (Sióg Raidió) | io | /i:/ | San focal Iontach | i io ui | /i/ | Faoi bhéim agus ag deireadh roinnt forainmneacha pearanta sa triú pearsa uatha bainiscneach | a ai e ea i o oi u ui | /ə/ | I siollaí gan bhéim | Gan a bheith scríofa | /ə/ | Idir péirí áirithe consan i ndiaidh guta gairid faoi bhéim | adh aidh agh aigh eidh eigh oidh oigh | /ai/ | I siollaí faoi bhéim | abh eabh amh eamh obh odh ogh omh | /au/ | I siollaí faoi bhéim | ia iai iadha | /iə/ | I ngach áit | ua uai | /uə/ | I ngach áit | I think the consonants are pretty straight forward so in a coming post I’ll cover only the peculiar pronunciations like in verbs. |
|
An_chilleasrach
Member Username: An_chilleasrach
Post Number: 97 Registered: 01-2009
| Posted on Monday, September 21, 2009 - 07:51 am: |
|
Cád tá i gcoitianta idir seinnteoir bodhráin agus "groupie"? Taitníonn an chuideachta ceoltóirí len beirt acú! |
|
Aonghus
Member Username: Aonghus
Post Number: 8842 Registered: 08-2004
| Posted on Monday, September 21, 2009 - 07:57 am: |
|
Ach is fearr leis na ceoltóirí na gro[u]pies... |
|