Hey,

Would appreciate if someone could please check the grammar in these sentences.Go raibh maith agat

1.Tá clann an teaghlaigh ar saoire i lár an gheimhridh agus i dtús an Nollag amach i ndeireadh na bliana

2. An bhfaca tú foireann na scoile i gcomórtas na craoibhe i gcluiche iomána ag deireadh na seachtaine seo chugainn.

3. Dá mbeadh go leor ama aige chaithfeadh sé gach tráthnóna ag leamh leabhair is ag ól go titim na hOíche

4. Tá teach na teaghlach ar thaobh na sráide i radharc an tséipéil , na busanna agus na sléibhe

5. Na téigh ann gan comhairle d’athar is do mháthair múna bhfuil eolas an bealach agat

2 - seo caite instead of seo chugainn ?? whats the english for it?

4 - teach an teaghlach - could be right but looks weird to me

5 - ''i'' in athair i think


im not the best with grammar so wait for other

quote:

1.Tá clann an teaghlaigh ar saoire i lár an gheimhridh agus i dtús an Nollag amach i ndeireadh na bliana

I don't understand "i dtús na Nollag amach i ndeireadh na bliana". Isn't Christmas always at the end of the year?

quote:

2. An bhfaca tú foireann na scoile i gcomórtas na craoibhe i gcluiche iomána ag deireadh na seachtaine seo chugainn.

deireadh na seachtaine seo chugainn = the next weekend... You can't have seen something in the future :-)

quote:

3. Dá mbeadh go leor ama aige chaithfeadh sé gach tráthnóna ag leamh leabhair is ag ól go titim na hOíche

ag léamh
na hoíche (no need of a capital letter)

quote:

4. Tá teach na teaghlach ar thaobh na sráide i radharc an tséipéil , na busanna agus na sléibhe

Tá teach an teaghlaigh... i radharc an tséipéil, na mbusanna agus an tsléibhe.

quote:

5. Na téigh ann gan comhairle d’athar is do mháthair múna bhfuil eolas an bealach agat

Ná téigh
is do mháthar muna bhfuil eolas an bhealaigh agat.

gan chomhairle?

Más buan mo chuimhne, ní shéimhítear ainmfhocal cáilithe (comhairle d'athar) i ndiaidh 'gan'.

(Message edited by Hugo on April 13, 2009)

Seidh.
Gan chomhairle (nuair nach mbíonn sé cáilithe) ach : gan comhairle m'athar.

(Message edited by Lughaidh on April 13, 2009)

1.[Tá] Bíonn clann an teaghlaigh ar saoire i lár an gheimhridh agus i dtús [an] na Nollag amach i ndeireadh na bliana

2. An [bhfaca] bhfeicfidh tú foireann na scoile i gcomórtas na craoibhe i gcluiche iomána ag deireadh na seachtaine seo chugainn.

2. An bhfaca tú foireann na scoile i gcomórtas na craoibhe i gcluiche iomána ag deireadh na seachtaine seo[chugainn] caite.

3. Dá mbeadh go leor ama aige chaithfeadh sé gach tráthnóna ag léamh leabhair is ag ól go titim na hOíche

4. Tá teach [na teaghlach] na dteaghlach (of the families) / an teaghlaigh (of the family) ar thaobh na sráide i radharc an tséipéil, na [busanna] mbusanna (of the buses), agus [na sléibhe] an tsléibhe (of the mountain: "im" and "sliabh" ar the exceptions in the Second Declension, they are masculine but behave like a feminine noun.)

5. Na téigh ann [gan comhairle] gan chomhairle d’athar is do [mháthair] mháthar [múna] muna bhfuil eolas [an bealach] an bhealaigh agat

quote:

5 - ''i'' in athair i think

Conchubhur1, athar is correct because it is in the genitive. As others have since pointed out, máthair should have been máthar, i.e., comhairle d'athar is do mháthar.

quote:

I don't understand "i dtús na Nollag amach i ndeireadh na bliana". Isn't Christmas always at the end of the year?

There is a whole week between Xmas and the end of the year, a Lughaidh. ;-)

quote:

5. Na téigh ann [gan comhairle] gan chomhairle d’athar is do [mháthair] mháthar...

Actually, a Thaidhgín, the others have pointed out above that lenition only occurs after gan with simple nouns, i.e., gan chomhairle but not with qualified nouns (see Graiméar Gaeilge na mBráithre Críostaí, 4.9). Thus, gan comhairle d'athar is do mháthar is correct.

5. Na téigh ann [gan comhairle] gan chomhairle d’athar is do [mháthair] mháthar...

B'é "gan chomhairle?" a scríobhas thuas le comhartha ceiste ach is é "gan comhairle" an leagan ceart - faoi mar a scríobh Lughaidh agus Hugo.



GRAIMÉAR GAEILGE na mBRÁITHRE CRÍOSTAÍ

4.9 Séimhítear an túschonsan nuair atá an t-ainmfhocal nó an t-ainm briathartha faoi
réir ag an réamhfhocal gan: gan mhaith; gan mheabhair; fear gan phósadh; cailín gan
mhúineadh; fan gan chorraí; fágtha gan chompánaigh.

Ach ní shéimhítear má tá an t-ainmfhocal á cháiliú: gan cúis ar bith aige leis

(Message edited by ormondo on April 13, 2009)

An-mhaith. Tá rud nua foghlamtha agam. Go raibh maith agaibh go léir a dhearbhaigh an pointe beag gramadaí sin.

quote:

5. Na téigh ann [gan comhairle] gan chomhairle d’athar is do [mháthair] mháthar [múna] muna bhfuil eolas [an bealach] an bhealaigh agat

Aríst, is é "Ná" an chéad fhocal don abairt, le a fada.

Bail ó Dhia ar radharc do shúl. Ceist agam ort, a Lughaidh, a chara, cén chaoi ar chuir tú an abairt sin i mbocsa uaithne?

Mar seo \ + quote + { an tagairt }
Fág na "+" ar lár, agus beidh seo agat:

quote:

Tagairt

Féach faoi "Help" ar chlé - is iomaí cleas atá ann le dath a chuir i'd scríobh

Go raibh maith agaibh.
I'm not sure about these sentences also. I think they may be 99% correct but not sure. I would really appreciate your assitance. Míle.

1. Maidir le Maire ba chúis ghearán dá chlann nuair a chuaigh sí thar lear gan mórán mhachnamh. [ Should there be a "h" in chúis agus ghearán? If so not sure why?]

2. Léirigh an mháthair chineálta agus a cheile an t-athar cneasta níos mo spéise ina chlann agus iad ina ndéagóirí.

3. Dá mbeadh iasacht airgid uaim rachainn i muinín an bhanc i lár na cathrach.[ Should there be a "h" in bhanc? Why?]

4. Déanta na fírinne ní raibh eolas an tslí ná foghlaim na teanga ar mo dheis agam.

5. Tá teach an mháthar agus an t-athar ar bhruach na habhainn cois na trá i radharc na taoide.

6. Ná caith mórán ama ag foghlaim na cheachtanna sin i rith an lae agus na hOíche ach fan go deireadh na míosa ag ullmhú do scrúdú na mbliana.[ Should there be a "h" in cheachtanna?]

7. Tá teach an chlann ar thaobh na srutháin i radharc na farraige, na mbáid agus na sliabhe

8. Na téigh ann i gcoinne toil d’athar is do mháthar múna bhfuil eolas an tslí ar do toil agat.

9.Beidh géaga na crainn i lár na cearnóige ag fás i dtús an tsamhraidh agus le linn an fómhair amach anseo.

10.Dá rachadh an beirt bhean ar strae is gan eolas an tslí acu, d’ imeoidh a chairde a lorg.

11.Ni bhfaighidh formhór na mbuachaillí is na fir a bheidh ag déanamh na oibre agus an saothair sos anseo amárach.

1) Maidir le Máire ba chúis ghearáin dá chlann nuair a chuaigh sí thar lear gan mórán mhachnamh macnaimh.

dá clann - tá sí baineann!
Tá amhras orm faoin abairt seo - n'fheadar an féidir "gan mórán machnaimh" a rá gan ábhair an macnaimh a lua.

Braithim go bhfuil an iomad séimhithe agat thuas, ach táim thar m'achmhainn gramadaí anseo. Fágfaidh mé faoi aos an phinn deirg a chuid eile a scagadh.

An bhfuil cúis ar leith le castacht na n-abairtí? Cinnte, bheidh feidhm le camóg nó dhó iontu.

Riail a ritheann liom ó fadó: Leannan séimhiú "mo", "do" agus "a" firinscneach.

Mar sin, "a céile" in abairt 2.

Táim buíoch díot, a Aonghuis.

Níl an t-am agam faoi láthair, Skii30, ach b'fhéidir go mbeidh mé in ann cabhrú leat níos déanaí muna mbeidh sé déanta ag daoine eile roimhe sin.

2. Léirigh an mháthair chineálta agus a céile, an t-athar cneasta, níos mo spéise ina gclann agus iad ina ndéagóirí. (Nuair a bhí na tuismitheoirí ina ndéagóirí, an ea? Murarb é sin a bhí i gceist agat, bhainfinn úsáid as "an lucht óg" in ionad "iad" leis an chiall a bheachtú.)

3. Dá mbeadh iasacht airgid uaim rachainn i muinín an bhainc i lár na cathrach. [Should there be a "h" in bhanc? Why? Yes, because it is a masculine noun - ainmfhocal firinscneach - that comes after the article - alt - "an". The genitive form of "banc" is "bainc" like in bainisteoir bainc (bank manager); if you wanted to be more specific and were talking about a manager of a particular bank (manager of the bank) it would be bainisteoir an bhainc. Nota bene: "bainisteoir" is firinscneach; if a feminine noun was used like "tuairisc" (report) it would be "tuairisc bhainc". I hope this doesn't confuse you; with Irish grammar it's a matter of just plugging away until you get into it.]

I'm not sure what you mean in number 6, but it should be "ag foghlaim na gceachtanna" in any case - genitive plural "at the learning of the lessons", so to speak.

7. Tá teach na clainne ar thaobh an srutháin i radharc na farraige, na mbád agus na sléibhte.

8. Na téigh ann i gcoinne thoil d’athar is do mháthar múna bhfuil eolas an tslí ar do thoil agat.

9. Beidh géaga na gcrann i lár na cearnóige ag fás i dtús an tsamhraidh agus le linn an fhómhair amach anseo.

10. Dá rachadh an bheirt bhean ar strae is gan eolas an tslí acu, d’imeodh a gcairde dá lorg.

11. Ní bhfaighidh formhór na mbuachaillí is na fir a bheidh ag déanamh na hoibre agus an saothair sos anseo amárach. (If you wanted to say "the men and the majority of the boys" then it is OK, but if you meant "the majority of the boys and of the men" then you have to write "na bhfear" instead of "na fir".)

I hope I have seen most of the grammatical issues; there might be one or two stylistic issues to address too.

I am really impressed by your progress; I can't remember anyone in my class being at this level in secondary school.

(Message edited by ormondo on April 16, 2009)

Ormondo I think you have got them all. Just one small point:

ar thaobh an tsrutháin

Irish would probably say "le hais an tsrutháin" if it is "beside" the stream, or "ar bhruach an tsrutháin" if it is on the bank of the stream. I could visualise a spider (damhán alla) or a crab (portán) "ar thaobh an tsrútháin" but not a house. "Ar thaobh" suggests the perpendicular side of something. "Le taobh" might get around it.

GRMA, a Thaidhgín. An "t" mallaithe gan trócaire! Is sochloiste agus sofheicthe an botún é má fhágtar an "t" ar lár agus cuireann sé isteach go mór orm má scríobhaim "an arán" nó a leithéid.

Comhairle an lae (dom fhéin)
Má bhíonn ainmfhocail sa seomra is fiú an cheist a chur: anyone for "t"?

Some more corrections (including some mistakes that have been forgot or made by Aonghus and Ormondo)

1) Gan mórán machnaimh. (Aonghus, you’ve dropped the h)
2. Léirigh an mháthair chineálta agus a céile, an t-athair cneasta, níos mo spéise ina gclann agus iad ina ndéagóirí. (I don’t understand : they had children when they were teenagers ? Remember « clann » means « offspring » : your parents are not a part of your clann).

4. Eolas na slí

5. Teach na máthar agus an athar ar bhruach na habhann...

6. Ná caith mórán ama ag foghlaim na gceachtanna sin i rith an lae agus na hoíche (why a capital letter, again ?) ach fan go deireadh na míosa ag ullmhú (what do you mean ? that you spend the whole month preparing your exam ?) scrúdú na bliana.

7. ar thaobh an tsrutháin...
8. Ná téigh... muna bhfuil eolas na slí...
10. an bheirt bhan... gan eolas na slí
11. One doesn’t understand well because « sos » is after a long group. It’d be more natural and understandable to say :
Formhór na mbuachaillí is na bhfear a bheidh ag déanamh na hoibre agus an tsaothair, ní bhfaighidh siad sos anseo amárach.
or :
Ní bheidh sos anseo amárach ag formhór na mbuachaillí is na bhfear a bheidh a déanamh na hoibre agus an tsaothair.

This is not a correction but a comment on word order. From the point of view of ordinary Irish speech this sentence is overloaded:

quote:

Ní bheidh sos anseo amárach ag formhór na mbuachaillí is na bhfear a bheidh a déanamh na hoibre agus an tsaothair.

It obviously consists merely of a list of words to be put in An Tuiseal Ginideach, the Genitive Case following "formhór" and "ag déanamh".

Regarding the word order I would change it as follows:
Ní bheidh sos ag formhór na mbuachaillí is na bhfear a bheidh ag déanamh na hoibre agus an tsaothair anseo amárach.

The words "agus [ag déanamh] an tsaothair" are superfluous they could be replaced by "ag saothrú".
Ní bheidh sos ag formhór na mbuachaillí is na bhfear a bheidh ag déanamh na hoibre agus ag saothrú anseo amárach.

"saothrú" generally means "earning" however.

Ní bheidh sos ag formhór na mbuachaillí is na bhfear a bheidh ag déanamh na hoibre anseo amárach.

Now it could be further boiled down without loss of meaning:
Ní bheidh sos ag formhór na mbuachaillí is na bhfear a bheidh ag obair anseo amárach.

I appreciate that the purpose of the sentence was to test knowledge of the Tuiseal Ginideach.

Looking back on Lughaidh's message I realise he addressed the issue correctly:

quote:

Formhór na mbuachaillí is na bhfear a bheidh ag déanamh na hoibre agus an tsaothair, ní bhfaighidh siad sos anseo amárach.

Go raibh míle míle maith agaibh.
Once again this site is excellent and the people on it are excellent. I am learning all the time. Irish is such a great language.I'm learning all the time. I really really like the language
Slán

Maith thú, Skii30, nuair a bheidh na scrúduithe déanta agat agus ardmharcanna faighte agat ná déan dearmad teacht ar ais anseo agus cabhrú le daoine eile atá ag foghlaim na Gaeilge mar atá tusa anois. Cúis áthais dúinne an deis a bheith againn cabhrú leat.