mainoff.gif
lastdyoff.gif
lastwkoff.gif
treeoff.gif
searchoff.gif
helpoff.gif
contactoff.gif
creditsoff.gif
homeoff.gif


The Daltaí Boards » Archive: 2005- » 2007 (November-December) » Archive through November 07, 2007 » Paisti v leanai « Previous Next »

Author Message
Top of pagePrevious messageNext messageBottom of page Link to this message

Suaimhneas
Member
Username: Suaimhneas

Post Number: 355
Registered: 08-2006
Posted on Wednesday, October 31, 2007 - 08:23 am:   Small TextLarge TextEdit Post Print Post

B'fheidir gur chuir me an ceist seo cheanna. Mas ea, ni cuimhin liom an freagra

An ceist ata gam na, an bhfuil difriocht idir "Paisti" agus "Leanai"

Feicim an focal Leanai go minic i n-ainmneacha "oifigiula"
An Roinn Slainte agus Leanai mar shampla.

Ach feicim go bfhuil "curam paisti" (child care) agus "airioch leanai" (child minder) ann

(GML ach nil na fadai agamsa ar an PC seo)

Top of pagePrevious messageNext messageBottom of page Link to this message

Peter
Member
Username: Peter

Post Number: 397
Registered: 01-2006


Posted on Wednesday, October 31, 2007 - 09:28 am:   Small TextLarge TextEdit Post Print Post

Is é “gasúir” an focal is minicí a úsáidtear i gConamara leis an mbrí seo, má chuidíonn sé.

'Rath Dé agus bail Phádraig ar a bhfeicfidh mé ó éireoidh mé ar maidin go gcodlóidh mé san oíche'


Top of pagePrevious messageNext messageBottom of page Link to this message

Aonghus
Member
Username: Aonghus

Post Number: 6379
Registered: 08-2004


Posted on Wednesday, October 31, 2007 - 09:28 am:   Small TextLarge TextEdit Post Print Post

Ní dóigh liom go bhfuil.

Top of pagePrevious messageNext messageBottom of page Link to this message

Peter
Member
Username: Peter

Post Number: 398
Registered: 01-2006


Posted on Wednesday, October 31, 2007 - 09:32 am:   Small TextLarge TextEdit Post Print Post

Ba cheart go bhfuil “páistí” ina mhacasamhailt de “gasúir” na háite, leagan níos iofigiúla, mar déarfá. Ach ní hionann “leanaí” agus “gasúir”, chuir mé ar strae thú.

'Rath Dé agus bail Phádraig ar a bhfeicfidh mé ó éireoidh mé ar maidin go gcodlóidh mé san oíche'


Top of pagePrevious messageNext messageBottom of page Link to this message

Abigail
Member
Username: Abigail

Post Number: 583
Registered: 06-2006


Posted on Wednesday, October 31, 2007 - 09:53 am:   Small TextLarge TextEdit Post Print Post

Déarfainn gur óige "leanbh" ná "páiste" de ghnáth, ach tá cuid mhaith overlap i gceist.

Thabharfainn féin "leanbh" ar naíon bheag, ó bhreith go haois lámhacáin, "leanbh" nó "gasúr" uaidh sin go aimsir scoile, "gasúr" amháin ina dhiaidh sin. Ní minic a bhíonn call agam ar an bhfocal "páiste," ach nuair a chloisim é is gasúr scoile a shamhlaím.

Tá fáilte roimh chuile cheartú!

Top of pagePrevious messageNext messageBottom of page Link to this message

Dennis
Member
Username: Dennis

Post Number: 3279
Registered: 02-2005


Posted on Wednesday, October 31, 2007 - 12:41 pm:   Small TextLarge TextEdit Post Print Post

quote:

Thabharfainn féin "leanbh" ar naíon bheag, ó bhreith go haois lámhacáin, "leanbh" nó "gasúr" uaidh sin go aimsir scoile, "gasúr" amháin ina dhiaidh sin.

Tugaim "trioblóid" orthu uilig.

"An seanchas gearr,
an seanchas is fearr."


Top of pagePrevious messageNext messageBottom of page Link to this message

Lughaidh
Member
Username: Lughaidh

Post Number: 2064
Registered: 01-2005


Posted on Wednesday, October 31, 2007 - 02:57 pm:   Small TextLarge TextEdit Post Print Post

Aontam le hAibí: bíonn "leanbh" níos óige ná "páiste", dar liom. Le fírinne, deirfinn gur focal ginearálta "páiste" agus go mbeadh "leanbh" níos comhgaraí do "baby" nó páiste iontach óg.

"gasúr" = boy/lad in Ultaibh. Nuair a bhí mé i nGort a’ Choirce, bheireadh bean a’ toí "gasúraí" nó "leaids" orainn uilig, gidh go rabh muid uilig níos sine ná 18 mbliana d’aois.

Munab fhuil ’s agad é, thig "gasúr" ón fhocal "garsún", a thig ón fhocal Fhraincise "garçon" (=boy).

Learn Irish pronunciation here: www.phouka.com/gaelic/sounds/sounds.htm & http://fsii.gaeilge.org/

Top of pagePrevious messageNext messageBottom of page Link to this message

Fearn
Member
Username: Fearn

Post Number: 642
Registered: 06-2006
Posted on Wednesday, October 31, 2007 - 03:03 pm:   Small TextLarge TextEdit Post Print Post

agus an focal páiste ón fhocal Fraincise "page"

Top of pagePrevious messageNext messageBottom of page Link to this message

Lughaidh
Member
Username: Lughaidh

Post Number: 2066
Registered: 01-2005


Posted on Wednesday, October 31, 2007 - 03:06 pm:   Small TextLarge TextEdit Post Print Post

Cha rabh 's agam sin a chara, go rabh maith agad air a shon sin :-) . Focal a tógadh ar iasacht fad ó shoin gan amhras, mar gur fada ó bhí "pages" ann !

Learn Irish pronunciation here: www.phouka.com/gaelic/sounds/sounds.htm & http://fsii.gaeilge.org/

Top of pagePrevious messageNext messageBottom of page Link to this message

Aonghus
Member
Username: Aonghus

Post Number: 6380
Registered: 08-2004


Posted on Wednesday, October 31, 2007 - 04:41 pm:   Small TextLarge TextEdit Post Print Post

An bhfuil tachrán fós sa chaint ó thuaidh? Nó an amhlaidh nach raibh aon aos óg ann roimh na Normannaigh?

Top of pagePrevious messageNext messageBottom of page Link to this message

Lughaidh
Member
Username: Lughaidh

Post Number: 2068
Registered: 01-2005


Posted on Wednesday, October 31, 2007 - 04:52 pm:   Small TextLarge TextEdit Post Print Post

Más buan mo chuimhne, d’fhoghlaim mé ’n focal tachrán ó chainteoir dhúchais as Rann na Feirste. Tá cuid mhaith focal acu sin fá choinne na bpáistí, de réir a n-aoise. Níl cuimhn’ agam orthu uilig go léir, ach scríobh mé síos ar mo chóipleabhair iad.

Learn Irish pronunciation here: www.phouka.com/gaelic/sounds/sounds.htm & http://fsii.gaeilge.org/

Top of pagePrevious messageNext messageBottom of page Link to this message

Aonghus
Member
Username: Aonghus

Post Number: 6382
Registered: 08-2004


Posted on Wednesday, October 31, 2007 - 06:06 pm:   Small TextLarge TextEdit Post Print Post

Seo agaibh sliocht as an mBéal Beo:

An Béal Beo
Aois: maidir le haois an duine, deirtear go mbíonn sé:
Fiche bliain ag teacht,
Fiche bliain ina shea,
Fiche bliain ag meath, agus
Fiche bliain ar chuma é ann nó as.

Naíonán atá sa duine nuair atá sé tar éis a bhreithe: "ní raibh aon anachain ann (a deirtear) ach oiread leis an naíonán a bhéarfaí"
Tá sé ina naíonán go mbí sé ráithe nó dhó nó thrí. Is leanbh nó páiste ansin é. Bíonn sé ina leanbh, nó ina leanbhán nuair a bhíos sé ag diúl. Bíonn páiste fir nó páiste mic ann agus páiste mná nó páiste iníne. Thiocfadh dó gur sine an páiste ná an leanbh, ach is cosúil gurb é leanbh an focal ceart Gaeilge ar pháiste. Tá sé ina pháiste go mbí sé a trí nó a ceathair nó cúig bliana d'aois. Ach tá neamhchruinneas ag baint leis na focail sin, mar déarfá 'cén chaoi a bhfuil an bhean agus na páistí?' Tugtar ar dhaoine fásta freisin é, e.g. 'an páistín fionn'. Féach freisin, "is fada cuimhne sean-linbh'

Thugtaí naíonán ina cheann sin ar bhuachaill crua-chúiseach mar Naíonán Mhanann, gaiscíoch a bhí fadó ann.

Tá duine ina mhalrach, i.e. malrach fir nó malrach mná, ó bheas sé timpeall is ceithre bliana go mbí sé ocht nó naoi de bhlianta. Ansin tá sé ina stóicín, nó ina phutach nó ina shutach go mbí sé timpeall is trí blian déag, nó ceithre bliana déag. Stócach ansin é go mbí sé sé déag nó seacht déag de bhlianta.
Tugtar gasúr, i.e. gasúr fir nó mná ar dhuine ó bheas sé sé nó seacht de bhlianta go mbailí sé cúig bliana déag. Gasúr a mbíonn níos mó seanchainte aige agus cur gcéill ann ná a thagas dá aois, bíonn sé seanórtha nó seanchríonna.
Ó bheas duine aon bhliain déag go mbí sé ionann is fiche bliain bíonn sé sna déaga. Déarfaí freisin faoi sheanduine go bhfuil sé "amach sna déaga tar éis ceithre scór'. Tá duine ina scorach ó bheas sé tuairim is sé bliana déag go mbí sé naoi mbliana déag nó an scór. Ansin tá sé ina fhear. Is féidir fleascach a thabhairt freisin ar an stócach is an scorach; fleascach de bhuachaill óg, i.e. buachaill tuaithe.

Maidir le buachaill, tá an focal neamhchruinn, mar tugtar buachaill beag ar stóicín nó gasúr. Agus is iondúil go mbíonn an buachaill in ann gníomh maith a dhéanamh, e.g. "buachaill maith crua é/ "Buachaill caol ard atá in mo ghrá is é lom tanaí crua', 'siod í an cailín is cá'il an buachaill/
Thabharfaí buachaill ar dhuine a bheadh ina athair mór: 'cén chaoi a bhfuil an seanbhuachaill?' D'fhágfadh sin go bhféadfaí buachaill a thabhairt ar dhuine ar bith ó bheas sé sé bliana déag go mbí sé ceithre scór, nó os a chionn. Is iondúil gur duine óg a bhíos sa mbuachaill aimsire. 'Beidh siad ina mbuachaillí crua ach go dtaga iontu' a déarfaí.
Ar an gcuma chéanna, tá an focal stóicín roinnt neamhchruinn, e.g. bhí a stóicín (stócach) féin le gach uile chailín acu/
Tugtar forránach ar dhuine óg atá bailithe amach ón scór. Tá duine ina bhrín óg nuair atá sé ina bhuachaill óg. Tá sé ina bhunfhear nuair atá sé meánaosta. Tá sé ina chrónfhear nuair atá sé níos mó ná meánaosta. Mar a déarfá Atá sé ina chrónfhear láidir go fóill/
Mar atá ráite cheana, bíonn páiste mná, malrach mná, agus gasúr mná ann. Ansin tá sí ina gearrchaile ó bheas sí timpeall deich mbliana go mbí sí sé bliana déag nó seacht mbliana déag. Ansin arís, tá sí ina girseach ó thimpeall is seacht mbliana déag go dtí fiche bliain. Tá sí ina bean óg ansin. Is cailín óg í nuair atá sí in aois a pósta nó inphósta.
Tá an focal cailín freisin rud beag neamhchruinn mar déarfaí 'cén chaoi a bhfuil an seanchailín?' faoi bhean a bheadh suas le ceithre scór.

Top of pagePrevious messageNext messageBottom of page Link to this message

Lughaidh
Member
Username: Lughaidh

Post Number: 2070
Registered: 01-2005


Posted on Wednesday, October 31, 2007 - 11:10 pm:   Small TextLarge TextEdit Post Print Post

Gaeilg Chonamara -- ní cinnte go bhfuil an méid sin fíor in achan chanúint.

Learn Irish pronunciation here: www.phouka.com/gaelic/sounds/sounds.htm & http://fsii.gaeilge.org/



©Daltaí na Gaeilge