"..., arae ó ba é an duine ba shine ar mhuirín mhór Cháit Anna é níor fhéad sí scoil ná foghlaim a thabhairt dó; agus ar an údar céanna an dá luath is a raibh sé fiche bliain agus an duine ba ghaire dó den chlann sách inchúntach, b'éigean dó scuabadh go Meiriceá." Tuigim go dtí an "an dá luath (the early two?????)....." é seo. Ní thuigim freisen cén fáth a bhfuil "a raibh" ann ná "a bhí". (Feel free to correct any of this. I'm trying.)

Dá luath......mar a gceanna le....chomh luath. Chomh luath is a bhí sé fiche bliain d'aois, bhí air dul go Meiriceá.

Ní thuigim cén fáth a bhfuil 'raibh' ann!
Bótún, b'fhéidir!

Ní botún atá sa "raibh".
Níl fáth agam, ach creidim go bhfuil baint aige leis an "dá luath agus" a thagann roimhe. Ní mór dom roinn taighde a dhéanamh - má aimsím freagra tiocfad ar áis chughat ar.

Ó Siadhail: "In practice, the indirect relative is required:...(iii) if the clause refers to...(b) a reason: Sin é an fáth a mbeidh Cáit anseo." B'fhéidir go bhfuil baint ag "a raibh" le "an údar"? Ach cad faoi "an dá luath"?! Tá mé ag dul as mo mheabhair!

an dá luath = chomh luath.
Ní dá mar uimhir atá i gceist, ach an réimir "dá"

Go raibh míle maith agat, a Aonghuis. Sin é a bhí mé ag ceapadh. Réimir = réimír (prefix)? Agus cén fáth a bhfuil "an" (article, or question?) ann?

réimír (prefix) a bhí i gceist agam ceart go leor.

Níl fhios agam cén fáth (sa ghramadach) go bhfuil an "an" ann; ach bheadh sé aisteach gan é!