mainoff.gif
lastdyoff.gif
lastwkoff.gif
treeoff.gif
searchoff.gif
helpoff.gif
contactoff.gif
creditsoff.gif
homeoff.gif


The Daltaí Boards » Archive: 1999-2004 » 1999-2004 (Irish Only) » Cad a chiallíonn an focal "treilbh" « Previous Next »

Author Message
Top of pagePrevious messageNext messageBottom of page Link to this message

Liam
Posted on Friday, August 22, 2003 - 07:34 am:   Edit Post Print Post

Bhí me ag éisteacht le h-amhrán ar an sean nós aréir. "Amhrán na Scadán" le Éamon Mac Ruairí ó oileán Thoraí a bhí ann. Bhí focal ann nar thuig mé. An bhfuil duine ar bith ábalta chuidiú liom.

Is é an focal ná "treilbh"

Sna línte seo a bhí sé:

"'S gach uair dar croch mé n'stiúir uirthi
'S le treilbh ina cionn"

An bhuíoch díobh uilig

Liam

ps Bhí mé ar an chúrsa Gaeilge sna sléibhte Thír Chonaill le Bheirnie agus thart fá ceathracha duine eile agus bhí sé go hiontanch.

Top of pagePrevious messageNext messageBottom of page Link to this message

Dennis
Posted on Friday, August 22, 2003 - 10:55 am:   Edit Post Print Post

trealamh?

Top of pagePrevious messageNext messageBottom of page Link to this message

Liam
Posted on Wednesday, September 03, 2003 - 08:51 am:   Edit Post Print Post

B'fhéidir go bhfuil an ceart agat mar tá an file nó an t-amhránaí ag caint fan trealamh atá sa bhád aige.

An bhuíoch díot

Liam

Top of pagePrevious messageNext messageBottom of page Link to this message

Caitríona Ni Gháirbhí
Posted on Wednesday, September 03, 2003 - 03:04 pm:   Edit Post Print Post

A Liaim, a chara,
Is dóigh liom go bfhuil an ceart ag Dennis mar fuair mé an dá fhocal, trealamh agus trealbh i bfhoclóir an Duinnínigh. Ciallaíonn siad attire, nó apparatus - mar "treallamh do chinn", "treallamh tí. Thaitn an t-amhrán san liom. Bhí mé féin thuas i nGleann Cholmcille ag foghlaim Gaeilge agus bhí sé thar cinn ar fad.
Caitriona

Top of pagePrevious messageNext messageBottom of page Link to this message

Chris
Posted on Wednesday, September 03, 2003 - 09:11 pm:   Edit Post Print Post

A Chaitríona,

Cathain a raibh tú i nGleann Cholmcille ? Bhí me féin ansin i Mí na Meitheamh ag na ranganna Gaeilge. An raibh tú sasta leis na ranganna ? Shíl mé go raibh siad ar fheabhas. Thaitín na tithe tabhairne go mór liom chomh maith !

Slán,

Chris

Top of pagePrevious messageNext messageBottom of page Link to this message

Dennis
Posted on Thursday, September 04, 2003 - 01:02 pm:   Edit Post Print Post

Maidir le "trealamh", tá sanasaíocht an-deas aige, mar atá "tre (= trí = by, by means of) + lámh.

Top of pagePrevious messageNext messageBottom of page Link to this message

Caitríona Ní Gháirbhí
Posted on Thursday, September 04, 2003 - 01:39 pm:   Edit Post Print Post

A Chris, a chara,
Bhí an-spraoí agam thuas i nGleann Cholmcille an tseachtain dheiridh de mhí Iúil. Bhí an mhúinteoireacht ar fheabhas agus bhí ól agus ragairne againn ins na tithe tabhairne fosta. Bhuail taom meidhréise mé i nGaeilge agus bhí mé ag síor-chaint, mo léan! Tharla go raibh Uachtarán na hÉireann, a fear céile, Ambasadóir na Breataine agus a bhean chéile ag foghlaim Gaeilge linn thuas. Beidh mé ar ais an bhliain seo chughainn.
Slán tamall,
Caitríona

Top of pagePrevious messageNext messageBottom of page Link to this message

Chris
Posted on Thursday, September 04, 2003 - 07:56 pm:   Edit Post Print Post

Dia duit a Chaitríona,

Tá súil agam go mbeidh mé féin in ann dul ar ais go dtí Gleann Cholmcille an bhlian seo chugainn. Is doigh liom go fhaightear an "Éire fíor" ansin -- is é an chaoi a bhí Éireann blianta ó shin.

Slán go fóill,

Chris

Top of pagePrevious messageNext messageBottom of page Link to this message

Liam
Posted on Friday, September 05, 2003 - 12:46 pm:   Edit Post Print Post

Goide mar ta sibh uilig,

Ta an sanasaiocht iontach speisiuil. Is deise dom na focail trealamh agus trealbh anois go bfhuil an t-eolas sin agam - go raibh maith agaibh a Chatriona agus Dennis.

Bhi me ar an cursa Oideas Gael a bhi ar suil i gCoimin sna Cnuacha Gorma ag deireadh mi Iuil. Bhi muinteoir ann agus a lan eolas aige ar an sanasaiocht. De bharr sinn bhi na ranganna an speisiuil agus bhain me an sult astu.

Maidir le sanasaiochta - chluin me fan focal folain (healthy) = lan de fuil.

An bhfuil scealta sanasaiochta ag duine ar bith eile?

Liam

gabh pardun do ach nilim abalta na fadai a fhail ar an riomhaire seo

Top of pagePrevious messageNext messageBottom of page Link to this message

Caitríona Ni Gháirbhí
Posted on Friday, September 05, 2003 - 07:05 pm:   Edit Post Print Post

Dia is Muire dhuit,a Chris,
Is dóigh liom go bhfuil an ceart agat. Bhí Éire fíor ann trá agus is trua gur imigh san i léig ach amháin in áiteacha faoi leith cosúil le Gleann Cholmcille. Beidh mé féin ann cinte an bhliain seo chughainn, le cúnamh Dé.
Go n-éiridh leat,
Caitríona

Top of pagePrevious messageNext messageBottom of page Link to this message

Caitríona Ní Gháirbhí
Posted on Saturday, September 06, 2003 - 08:17 am:   Edit Post Print Post

A Liaim, a chara,
Is aoibheann liom an sanasaíocht, go mór-mhór na focail trealamh (tré láimh) agus foláin (lán d'fhuil). Go raibh maith agat don eolas úd. Níl aon eolas agam féin chun chur led eolas sanasaíochta féin, ach má thagaim ar cheann, scríobhfaidh mé chughat.
Beir bua is beannacht,
Caitríona

Top of pagePrevious messageNext messageBottom of page Link to this message

T. MacEoghain
Posted on Monday, September 08, 2003 - 03:35 am:   Edit Post Print Post

giorria = gearr + fia (fhia)

macalla = mac + aille

croiméal = crom + béal

leiceann = leath + ceann

íontach suimiúil, nach bhfuil?

Top of pagePrevious messageNext messageBottom of page Link to this message

Caitríona Ni Gháirbhí
Posted on Wednesday, September 10, 2003 - 01:38 pm:   Edit Post Print Post

Taithníonn na focail san liom. Tháinig mé ar an bhfocal sanas féin:
sain-fhios, eolas speisíalta, eolas diamhair(occult), rún, leide agus mar sin de.
Go raibh maith agat a T MacEoghain.
Caitríona

Top of pagePrevious messageNext messageBottom of page Link to this message

Oliver Grennan
Posted on Thursday, September 11, 2003 - 05:06 am:   Edit Post Print Post

Dúradh liom go neascraíonn an focal "bóthar" as Seanghaeilge leis an brí "bealach na mbó".

Top of pagePrevious messageNext messageBottom of page Link to this message

Seosamh Mac Muirí
Posted on Thursday, September 11, 2003 - 07:56 am:   Edit Post Print Post

Suíomh an-fhiúntach anseo daoibh, a chairde, ag Dennis King. Brúigh ar 'Cartlann':
http://www.smo.uhi.ac.uk/gaeilge/donncha/stair-an-fhocail/

Top of pagePrevious messageNext messageBottom of page Link to this message

Al Evans
Posted on Thursday, September 11, 2003 - 08:16 am:   Edit Post Print Post

...agus

craiceann = craic + ceann....

:-)

Níl mé ach ag magadh.

--Al Evans

Top of pagePrevious messageNext messageBottom of page Link to this message

liam
Posted on Thursday, September 11, 2003 - 10:08 am:   Edit Post Print Post

Maith thú a Sheosamh. Tá an suíomh sin le "Stair na bfhocal" (http://www.smo.uhi.ac.uk/gaeilge/donncha/stair-an-fhocail/) iontach speisiúil.

Tá lán focal ann. Ta idir fhocail fíor Ceiltigh agus iasacthtaí ann. Is soiléar an tionchar a bhí ag na teangacha eile ar an nGaeilge. Teangacha mar an Laidin, an Fhraincis, an Bearla - is mheascán idir an Sean Bhearla agus an Fhraincis an Meán Bhearla.

An bhfuil a fhios ag duine ar bith an bhfuil focail Gaeilge ann le sinsearacht Spáinnigh acu. Bhí baint trachtála idir Éireann agus an Spáin sna Meán aoise Sílím gur trachtáil fíona agus ola a bheadh i gceist.

Meastar gur tháinig an fraoch Éireannach (Irish heath - Erica eriugena) ón Spáin sna báid sin agus nach planda Éireannach é are chor ar bith. Fásann an planda seo i dtuaisairt agus in iarthair na Spainne agus cúpla áiteanna in Iarthair na hEíreann. Má dfhag na Spáinnigh a bplandaí linn bfheidir gur dfhag siad cupla focal linn fosta!


Liam

Top of pagePrevious messageNext messageBottom of page Link to this message

Seosamh Mac Muirí
Posted on Thursday, September 11, 2003 - 01:43 pm:   Edit Post Print Post

Is féidir go bhfuil snáith iontach spéisiúil dúisithe leis an gceann seo agat a Liam.

Mura mhiste leat, bogfaidh mé amach é ina ionad úr ar an suíomh.

Seosamh

Top of pagePrevious messageNext messageBottom of page Link to this message

T. MacEoghain
Posted on Friday, September 12, 2003 - 01:51 am:   Edit Post Print Post

A Chaitríona,

sampla eile:

BUACHAILL...an duine óg a chruinneadh na
BA le CHÉILE,

nó mar a deirtear, an gasúr a bheadh ag buachailleacht na ba.

-tadhg

Top of pagePrevious messageNext messageBottom of page Link to this message

Caitríona Ní Gháirbhí
Posted on Sunday, September 14, 2003 - 03:58 pm:   Edit Post Print Post

A cháirde,
Is aoibheann liom na focail úd. Al, ní bheidh mé i ndon féachaint ar an bhfocal "craiceann" go deo arís gan smaoineamh ar "craic ceann". Tá mé ag gáire fós. Nach maith an míniú ar "macalla", sé sin, mac aille - tá san íontach spéisiúil mar bhféidir go dtagann an sanasaíocht ón bpágántacht toisc go bhfuil daonnacht ag dul leis, "mac aille"? Taithníonn "ba le chéile" liom chomh maith, a Thaidhg. Is maith a oireann "bealach na mbó" mar mhíniú ar "bóthar", Oliver.
Nach breá ar fad teanga bheo seo na Gaolainne! Ta mé faoi fhíor-chomaoin agaibh go léir as ucht a chur orm smaioneamh ar shanasaíocht na bhfocal san uilig.
Caitríona

Top of pagePrevious messageNext messageBottom of page Link to this message

Oliver Grennan
Posted on Friday, September 19, 2003 - 10:18 pm:   Edit Post Print Post

Is iontach an suiomh é sin ag Dennis King, is breá liom an sanasaíocht freisin, pé teanga atá i gceist. An bhfuil foclóir sanasaíochta na Gaeilge idir láimhe ag aon duine nó cumann?

Cad faoin bhfocal seo: macasamhail?

Top of pagePrevious messageNext messageBottom of page Link to this message

Dennis
Posted on Saturday, September 20, 2003 - 12:55 pm:   Edit Post Print Post

Oliver, a chara,

Tá foclóir sanasaíochta ann cheana féin, ach tá locht nó dhó air, mar atá (a) tá sé i bhFraincis: "Léxique étymologique de l'irlandais ancien" an t-ainm atá air; (b) tá sé an-daor; agus (c) níl sé críochnaithe fós: A-D agus M-U atá ar fáil faoi láthair, le bearna fós i lár na haibítre! Dublin Institute for Advanced Studies (DIAS) i gcomhar leis an Centre National de la Recherche Scientifique i bPáras a fhoilsíonn é.

Má tá suim agat i sanasaíocht agus i stair na teanga, ba cheart duit súil a thabhairt ar an liosta Old-Irish-L, a bhfuil cartlann aige ag:

http://listserv.heanet.ie/old-irish-l.html

Bheadh fáilte agus fiche romhat mar bhall den liosta.

Maidir le "macasamhail", ó "macc samla" a tháinig sé, "fils de la ressemblance de..." de réir LEIA. D'eascair "samla" ón bhfréamh Ind-eorpach *sem-. Is féidir "similar" agus "same" a dhíorthú ón bhfréamh chéanna.

Top of pagePrevious messageNext messageBottom of page Link to this message

Oliver Grennan
Posted on Thursday, September 25, 2003 - 09:45 pm:   Edit Post Print Post

Mile buíochas Dennis, as ucht do chuireadh. Beidh mé ag léamh ach is oth liom a rá nach bhfaighfidh sibh mórán seoda feasa ón daoi seo :-)

Add Your Message Here
Posting is currently disabled in this topic. Contact your discussion moderator for more information.


©Daltaí na Gaeilge